Ραψωδία Α (215-222)

Τὴν δ᾿ ἀπαμειβόμενος προσέφη πόδας ὠκὺς Ἀχιλλεύς΄ 215
χρὴ μὲν σφωΐτερόν γε, θεά, ἔπος εἰρύσσασθαι
καὶ μάλα περ θυμῷ κεχολωμένον΄ ὧς γὰρ ἄμεινον΄
ὅς κε θεοῖς ἐπιπείθηται, μάλα τ᾿ ἔκλυον αὐτοῦ."

Ἦ καὶ ἐπ᾿ ἀργυρέῃ κώπῃ σχέθε χεῖρα βαρεῖαν,
ἂψ δ᾿ ἐς κουλεὸν ὦσε μέγα ξίφος, οὐδ᾿ ἀπίθησε 220
μύθῷ Ἀθηναίης΄ ἡ δ᾿ Οὔλυμπον δὲ βεβήκει
δώματ᾿ ἐς αἰγιόχοιο Διὸς μετὰ δαίμονας ἄλλους.

Ἀπόδοση
Στὴν δὲ ἀποκρινόμενος προσεῖπεν ὁ πόδας ὠκὺς Ἀχιλλεύς΄ 215
"πρέπει μὲν τὸ δικό σας γε, θεά, ἔπος νὰ διαφυλάξω
ἂν καὶ πολὺ στὴν ψυχὴ χολωμένος (εἶμαι)΄ γιατὶ ἔτσι καλύτερα΄
ὅποιος στοὺς θεοὺς πείθεται, πολύ τε ἀκοῦν αὐτόν."

Εἶπε καὶ ἐπὶ τῆς ἀργυρῆς λαβῆς σήκωσε χεῖρα βαρειά,
πίσω δὲ εἰς τὴν θήκη ἄφησε τὸ μέγα ξίφος, οὐδὲ ἀπείθησε 220
στὸν μῦθο τῆς Ἀθηνᾶς΄ ἡ δὲ στὸν Ὄλυμπον δὲ ἀνέβῃ
εἰς τὰ δώματα τοῦ αἰγιόχου Διὸς μαζὶ μὲ τοὺς θεοὺς τοὺς ἄλλους.

Ραψωδία Α (206-214)

Τὸν δ᾿, αὖτε προσέειπε θεὰ γλαυκῶπις Ἀθήνη΄
"ἦλθον ἐγὼ παύσουσα τὸ σὸν μένος, αἴ κε πίθηαι,
οὐρανόθεν΄ πρὸ δὲ μ᾿ ἧκε θεὰ λευκώλενος Ἥρη
ἄμφω ὁμῶς θυμῷ φιλέουσά τε κηδομένη τε΄
ἀλλ᾿ ἄγε λῆγ᾿ ἔριδος, μηδὲ ξίφος ἕλκεο χειρί' 210
ἀλλ᾿ ἤτοι ἔπεσιν μὲν ὀνείδισον ὡς ἔσεταί περ΄
ὧδε γὰρ ἐξερέω, τὸ δὲ καὶ τετελεσμένον ἔσται΄
καί ποτέ τοι τρὶς τόσσα παρέσσεται ἀγλαὰ δῶρα
ὕβριος εἵνεκα τῆσδε΄ σὺ δ᾿ ἴσχεο, πείθεο δ᾿ ἡμῖν."

Ἀπόδοση
Στὸν δὲ, πάλιν προσέειπε ἡ θεὰ γλαυκῶπις Ἀθηνά΄
"ἦλθον ἐγὼ νὰ παύσω τὸ δικό σου μένος, ἄν σε πείσω,
οὐρανόθεν΄ μὲ προέπεμψεν δὲ ἡ θεὰ λευκώλενος Ἥρα
ἀμφοτέρους μαζὶ ἀπὸ καρδιᾶς ἀγαποῦσε τε καὶ φρόντιζε΄
ἀλλὰ ἔλα λῆγε τὴν ἔριδα, μηδὲ ξίφος νὰ ἕλξεις μὲ τὸ χέρι΄ 210
ἀλλὰ ἀλήθεια μὲ ἔπη μὲν ὀνείδισέ τον ὅπως καὶ ἂν εἶναι΄
γιατὶ τὸ ἐξῆς θὰ πῶ, τὸ δὲ καὶ τετελεσμένο θὰ εἶναι΄
καὶ κάποτε σὲ σένα τρὶς τόσα θὰ παρασχεθοῦν λαμπρὰ δῶρα
ὕβρεως ἕνεκα τούτης΄ σὺ δὲ συγκρατήσου, νὰ πεισθεῖς δὲ σὲ μᾶς.’’

Ραψωδία Α (188-205)

Ὣς φάτο΄ Πηλεΐωνι δ’ ἄχος γένετ’, ἐν δὲ οἱ ἦτορ
στήθεσσιν λασίοισι διάνδιχα μερμήριξεν,
ἢ ὅ γε φάσγανον ὀξὺ ἐρυσσάμενος παρὰ μηροῦ 190
τοὺς μὲν ἀναστήσειεν, ὁ δ’ Ἀτρεΐδην ἐναρίζοι,
ἦε χόλον παύσειεν ἐρητύσειέ τε θυμόν.
ἧος ὁ ταῦθ’ ὥρμαινε κατὰ φρένα καὶ κατὰ θυμὸν,
ἕλκετο δ’ ἐκ κολεοῖο μέγα ξίφος, ἦλθε δ’ Ἀθήνη
οὐρανόθεν΄ πρὸ γὰρ ἧκε θεὰ λευκώλενος Ἥρη, 195
ἄμφω ὁμῶς θυμῷ φιλέουσά τε κηδομένη τε΄
στῆ δ’ ὄπιθεν, ξανθῆς δὲ κόμης ἕλε Πηλεΐωνα
οἴῳ φαινομένη΄ τῶν δ’ ἄλλων οὔ τις ὁρᾶτο΄
θάμβησεν δ’ Ἀχιλεύς, μετὰ δ’ ἐτράπετ᾿, αὐτίκα δ’ ἔγνω
Παλλάδ᾿ Ἀθηναίην΄ δεινὼ δὲ οἱ ὄσσε φάανθεν΄ 200
καί μιν φωνήσας ἔπεα πτερόεντα προσηύδα΄
‘’τίπτ᾿ αὖτ᾿, αἰγιόχοιο Διὸς τέκος, εἰλήλουθας;
ἦ ἵνα ὕβριν ἴδῃ Ἀγαμέμνονος Ἀτρεΐδαο;
ἀλλ᾿ ἔκ τοι ἐρέω, τὸ δὲ καὶ τελέεσθαι ὀΐω΄
ἧς ὑπεροπλίῃσι τάχ᾿ ἄν ποτε θυμὸν ὀλέσσῃ.’’ 205

Ἀπόδοση
"Ἔτσι μίλησε΄ στὸν Πηλεΐδη δὲ πόνος γεννήθηκε, μέσα δὲ ἡ καρδιὰ
στὰ στήθη τὰ δασύτριχα διχογνώμησε,
ἢ ὅ γε ξίφος ὀξὺ σύροντας ἀπ᾿ τὸν μηρὸ 190
τοὺς μὲν νὰ ξεσηκώσει, ὁ δὲ τὸν Ἀτρεΐδη νὰ φονεύσει,
ἢ τὸν χόλο νὰ παύσει νὰ συγκρατήσει τε τὸν θυμό.
ἐνῷ αὐτὸς αὐτὰ σκεπτόταν κατὰ φρένα καὶ κατὰ θυμό,
ἔλκει δὲ ἀπὸ τὴν θήκη μέγα ξίφος, ἦλθε δὲ ἡ Ἀθηνά
οὐρανόθεν΄ γιατὶ τὴν προέπεμψεν ἡ θεὰ λευκώλενος Ἥρη, 195
ἀμφοτέρους μαζὶ ἀπὸ καρδιᾶς ἀγαποῦσε τε καὶ φρόντιζε΄
ἐστάθη δὲ ὄπισθεν, τὴν ξανθὴ δὲ κόμη ἔπιασε τοῦ Πηλεΐωνα
σ᾿ αὐτὸν μόνο φαινομένη΄ ἀπ' τοὺς ἄλλους δὲ κανένας δὲν τὴν ἔβλεπε΄
θάμβησε δὲ ὁ Ἀχιλεύς, μετὰ δ' ἐστράφη, ἀμέσως δὲ ἐγνώρισε
τὴν Παλλάδα Ἀθηνᾶ΄ δεινοὶ δὲ οἱ ὀφθαλμοί του φάνταζαν΄200
καὶ αὐτὴν φωνάζοντας ἔπεα πτερωτὰ προσφώνησε΄
‘’διὰ τί πάλιν, αἰγιόχου Διὸς τέκνο, ἦλθες;
ἢ γιὰ νὰ τὴν ὕβριν δεῖς τοῦ Ἀγαμέμνονος Ἀτρεΐδου;
ἀλλὰ κάτι σὲ σένα θὰ πῶ, τὸ δὲ καὶ θὰ τελεσθεῖ νομίζω΄
ἀπ᾿ αὐτὴν τὴν ὑπεροψία ταχειὰ κάποτε τὴ ζωή του θ᾿ ἀπολέσει." 205

Ραψωδία Α (172-187)

Τὸν δ’ ἠμείβετ’ ἔπειτα ἄναξ ἀνδρῶν Ἀγαμέμνων΄
”φεῦγε μάλ’, εἴ τοι θυμὸς ἐπέσσυται, οὐδέ σ’ ἔγωγε
λίσσομαι εἵνεκ’ ἐμεῖο μένειν΄ πάρ’ ἔμοιγε καὶ ἄλλοι
οἵ κέ με τιμήσουσι, μάλιστα δὲ μητίετα Ζεύς. 175
ἔχθιστος δὲ μοί ἐσσι διοτρεφέων βασιλήων΄
αἰεὶ γάρ τοι ἔρις τε φίλη πόλεμοί τε μάχαι τε΄
εἰ μάλα καρτερός ἐσσι, θεός που σοὶ τό γ’ ἔδωκεν΄
οἴκαδ’ ἰὼν σὺν νηυσί τε σῇς καὶ σοῖς ἑτάροισι
Μυρμιδόνεσσιν ἄνασσε, σέθεν δ’ ἐγὼ οὐκ ἀλεγίζω, 180
οὐδ’ ὄθομαι κοτέοντος΄ ἀπειλήσω δέ τοι ὧδε΄
ὡς ἔμ’ ἀφαιρεῖται Χρυσηΐδα Φοῖβος Ἀπόλλων,
τὴν μὲν ἐγὼ σὺν νηΐ τ' ἐμῇ καὶ ἐμοῖς ἑτάροισι
πέμψω, ἐγὼ δέ κ’ ἄγω Βρισηΐδα καλλιπάρῃον
αὐτὸς ἰὼν κλισίην δε, τὸ σὸν γέρας, ὄφρ’ ἐΰ εἰδῇς 185
ὅσσον φέρτερός εἰμι σέθεν, στυγέῃ δὲ καὶ ἄλλος
ἶσον ἐμοὶ φάσθαι καὶ ὁμοιωθήμεναι ἄντην.”

Ἀπόδοση
Στὸν δὲ ἀποκρίθηκεν ἔπειτα ὁ ἄναξ ἀνδρῶν Ἀγαμέμνων'
‘’φεῦγε μάλα, ἂν στὸν θυμὸ σου ὑπάρχει ἐπιθυμία, οὐδέ σε ἐγὼ βέβαια
θὰ παρακαλέσω ἕνεκα ἐμοῦ νὰ μείνεις' κοντὰ σὲ μένα δὲ καὶ ἄλλοι
οἱ ὁποίοι θά με τιμήσουν, περισσότερο δὲ ὁ πάνσοφος Ζεύς. 175
ἔχθιστος δὲ σὲ μένα εἶσαι ἀπὸ τοὺς διοτρεφεῖς βασιλεῖς΄
γιατὶ πάντοτε σὲ σένα ἡ ἔρις τε φίλη καὶ οἱ πόλεμοι καὶ οἱ μάχες΄
ἂν πολὺ καρτερὸς εἶσαι, ὁ θεὸς ποὺ σὲ σένα αὐτό γε ἔδωκεν΄
οἴκαδε πηγαίνοντας μὲ τὶς νῆές σου καὶ τοὺς δικούς σου ἑταίρους
στοὺς Μυρμιδόνες ἄνασσε, ἐσένα δὲ ἐγὼ δὲν λογαριάζω, 180
οὔτε ὑπολογίζω τὸν θυμό σου΄ θ᾿ ἀπειλήσω δὲ ἐσένα ἔτσι'
ὅπως ἐμοῦ ἀφαιρεῖ τὴν Χρυσηΐδα ὁ Φοῖβος Ἀπόλλων,
τὴν μὲν ἐγὼ μαζὶ μὲ νῆα δική μου καὶ δικούς μου ἑταίρους
θὰ πέμψω, ἐγὼ δὲ θ᾿ ἄγω τὴν Βρισηΐδα καλλιπάρῃον
ὁ ἴδιος πηγαίνοντας πρὸς τὴν κλίνη, τὸ δικό σου γέρας, γιὰ νὰ καλὰ εἰδῇς 185
πόσο καλύτερος εἶμαι ἀπὸ ἐσέ, νὰ φοβᾶται δὲ καὶ ἄλλος
σὰν ἶσος μὲ μένα νὰ μιλάει καὶ νὰ παρομοιάζεται ἔναντί μου.’’

Ραψωδία Α (148-171)

Τὸν δ’ ἄρ’ ὑπόδρα ἰδὼν προσέφη πόδας ὠκὺς Ἀχιλλεύς΄
”ὤ μοι, ἀναιδείην ἐπιειμένε, κερδαλεόφρον,
πῶς τίς τοι πρόφρων ἔπεσιν πείθηται Ἀχαιῶν 150
ἢ ὁδὸν ἐλθέμεναι ἢ ἀνδράσιν ἶφι μάχεσθαι;
οὐ γάρ ἐγὼ Τρώων ἕνεκ’ ἤλυθον αἰχμητάων
δεῦρο μαχησόμενος, ἐπεὶ οὔ τί μοι αἴτιοί εἰσιν΄
οὐ γάρ πώποτ’ ἐμὰς βοῦς ἤλασαν οὐδὲ μὲν ἵππους,
οὐδέ ποτ’ ἐν Φθίῃ ἐριβώλακι βωτιανείρῃ 155
καρπὸν ἐδηλήσαντ’, ἐπεὶ ἦ μάλα πολλὰ μεταξὺ
οὔρεά τε σκιόεντα θάλασσά τε ἠχήεσσα΄
ἀλλὰ σοί, ὦ μέγ’ ἀναιδές, ἅμ’ ἑσπόμεθ’, ὄφρα σὺ χαίρῃς,
τιμὴν ἀρνύμενοι Μενελάῳ σοί τε, κυνῶπα,
πρὸς Τρώων΄ τῶν οὔ τι μετατρέπῃ οὐδ’ ἀλεγίζεις΄ 160
καὶ δή μοι γέρας αὐτὸς ἀφαιρήσεσθαι ἀπειλεῖς,
ᾦ ἔπι πολλὰ μόγησα, δόσαν δέ μοι υἷες Ἀχαιῶν.
οὐ μὲν σοί ποτε ἶσον ἔχω γέρας, ὁππότ’ Ἀχαιοὶ
Τρώων ἐκπέρσωσ’ εὖ ναιόμενον πτολίεθρον΄
ἀλλὰ τὸ μὲν πλεῖον πολυάϊκος πολέμοιο 165
χεῖρες ἐμαὶ διέπουσ’΄ ἀτὰρ ἤν ποτε δασμὸς ἵκηται,
σοί τὸ γέρας πολὺ μεῖζον, ἐγὼ δ’ ὀλίγον τε φίλον τε
ἔρχομ’ ἔχων ἐπὶ νῆας, ἐπεί κε κάμω πολεμίζων.
νῦν δ’ εἶμι Φθίην δ’, ἐπεὶ ἦ πολὺ φέρτερόν ἐστιν
οἴκαδ’ ἴμεν σὺν νηυσὶ κορωνίσιν,οὐδέ σ’ ὀΐω 170
ἐνθάδ’ ἄτιμος ἐὼν ἄφενος καὶ πλοῦτον ἀφύξειν.”

Ἀπόδοση
Τὸν δὲ τότε ἀγριοκοιτάζοντας προσείπεν ὁ πόδας ὠκὺς Ἀχιλλεύς΄
"ὤ μοι, μὲ ἀναίδειαν ντυμένε, κερδοσκόπε,
πῶς κάποιος στὰ δικά σου προθύμως ἔπη νὰ πεισθεῖ ἀπ᾿ τοὺς Ἀχαιοὺς 150
ἤ στὴν ἐκστρατεία νὰ πάει ἢ μὲ ἄνδρες ἰσχυρῶς νὰ μάχεται;
γιατὶ ἐγὼ τῶν Τρώων ἕνεκα δὲν ἦλθα τῶν αἰχμητάων
ἐδῶ νὰ μαχηθῶ, ἐπειδὴ σὲ κάτι γιὰ μένα αἴτιοι δὲν εἶναι΄
γιατὶ ἕως τώρα ποτὲ ἐμὰς βόδια δὲν πῆραν οὐδὲ μὲν ἵππους,
οὐδὲ ποτὲ στὴν Φθία τὴν εὔφορη τὴν μάνα ἡρώων 155
καρπὸν κατέστρεψαν, ἐπειδὴ εἶναι πάρα πολλὰ μεταξὺ
ὄρή τε σκιερὰ θάλασσά τε ἠχηρή΄
ἀλλὰ γιὰ σένα, ὦ μέγα ἀναιδές, συνάμα ἀκολουθοῦμε, γιὰ νὰ σὺ χαίρῃς,
τιμὴ νὰ λάβουμε γιὰ τὸν Μενέλαον καὶ γιὰ σένα, κυνῶπα,
ἀπ᾿ τοὺς Τρῶες΄ ἀπ' αὐτὰ κάτι δὲν προσέχεις οὔτε λογαριάζεις΄ 160
καὶ δὴ τὸ δικό μου γέρας ὁ ἴδιος πὼς θ᾿ ἀφαιρέσεις ἀπειλεῖς,
γιὰ τὸ ὁποῖο πολλὰ μόχθησα, δῶσαν δὲ σὲ μένα οἱ υἱοὶ τῶν Ἀχαιῶν.
μὲ σένα μὲν ποτὲ ἴσον δὲν θὰ ἔχω γέρας, ὅποτε οἱ Ἀχαιοὶ
τῶν Τρώων ἐκπορθήσουν τὴν εὐκατοίκητην πόλιν΄
ἀλλὰ τὸ μὲν μεγαλύτερο μέρος τοῦ σφοδροῦ πολέμου 165
ἀπ᾿ τὶς δικές μου χεῖρες διέπεται΄ ὅμως ἂν ποτὲ στὴν διανομὴ φθάσουμε,
τὸ δικὸ σου γέρας πολὺ μεῖζον, ἐγὼ δὲ ὀλίγον τε προσφιλές τε
ἔρχομαι ἔχων ἐπὶ τὶς νῆες, ἀφοῦ ἀποκάμω πολεμῶντας.
τώρα δὲ πάω στὴν Φθίαν, ἐπειδὴ ἀλήθεια πολὺ καλύτερον εἶναι
στὸν οἶκο μου νὰ πάω μὲ τὶς νῆες τὶς καμπυλωτές, οὐδέ γιὰ σὲ νομίζω 170
ἐδῶ ἄτιμος μένοντας ἀφθονία καὶ πλοῦτον νὰ σωρεύω.’’

Ραψωδία Α (130-147)

Τὸν δ’ ἀπαμειβόμενος προσέφη κρείων Ἀγαμέμνων΄ 130
”μὴ δὴ οὕτως, ἀγαθός περ ἐών, θεοείκελ’ Ἀχιλλεῦ,
κλέπτε νόῳ, ἐπεὶ οὐ παρελεύσεαι οὐδέ με πείσεις.
ἦ ἐθέλεις, ὄφρ’ αὐτὸς ἔχῇς γέρας, αὐτὰρ ἔμ’ αὔτως
ἧσθαι δευόμενον, κέλεαι δὲ με τήνδ΄ ἀποδοῦναι;
ἀλλ’ εἰ μὲν δώσουσι γέρας μεγάθυμοι Ἀχαιοί, 135
ἄρσαντες κατὰ θυμόν, ὅπως ἀντάξιον ἔσται΄
εἰ δέ κε μὴ δώωσιν, ἐγὼ δέ κε αὐτὸς ἕλωμαι
ἢ τεὸν ἢ Αἴαντος ἰὼν γέρας, ἢ Ὀδυσῆος
ἄξω ἑλών΄ ὁ δὲ κεν κεχολώσεται ὅν κεν ἵκωμαι.
ἀλλ’ ἤτοι μὲν ταῦτα μεταφρασόμεσθα καὶ αὖτις, 140
νῦν δ’ ἄγε νῆα μέλαιναν ἐρύσσομεν εἰς ἅλα δῖαν,
ἐν δ’ ἐρέτας ἐπιτηδὲς ἀγείρομεν, ἐς δ’ ἑκατόμβην
θείομεν, ἂν δ’ αὐτὴν Χρυσηΐδα καλλιπάρῃον
βήσομεν΄ εἷς δὲ τις ἀρχὸς ἀνὴρ βουληφόρος ἔστω,
ἢ Αἴας ἢ Ἰδομενεὺς ἢ δῖος Ὀδυσσεὺς 145
ἠὲ σύ, Πηλεΐδη, πάντων ἐκπαγλότατ’ ἀνδρῶν,
ὄφρ’ ἡμῖν ἑκάεργον ἱλάσσεαι ἱερὰ ῥέξας.”

Ἀπόδοση
Στὸν δὲ ἀποκρινόμενος προσεῖπεν ὁ κρείων Ἀγαμέμνων΄ 130
‘’μὴ δὴ ἔτσι, ἀγαθὸς ἂν καὶ εἶσαι, θεόμορφε Ἀχιλλεῦ,
μ᾿ ἐξαπατήσεις μὲ τὸν νοῦ, ἐπειδὴ δὲν θὰ ὑπερτερήσεις οὔτε θὰ μὲ πείσεις.
ἀλὴθεια ἐθέλεις, ὥστε σὺ νὰ ἔχεις γέρας, ἀλλὰ ἐγὼ
νὰ κάθομαι στερούμενος, κελεύεις δέ μὲ αὐτὴν ἐδῶ νὰ ἐπιστρέψω;
ἀλλὰ ἂς δώσουν γέρας οἱ μεγάθυμοι Ἀχαιοί, 135
ἐνωμένοι στὴν ψυχή, ὅπως ἀντάξιον θὰ εἶναι΄
ἂν δὲ δὲν δώσουν, ἐγὼ δὲ μόνος μου ὁ ἴδιος θὰ τὸ πάρω
ἢ τὸ δικό σου ἢ τοῦ Αἴαντος ἐρχόμενος τὸ γέρας, ἢ τοῦ Ὀδυσσέως
θὰ φύγω παίρνοντάς το΄ ὁ δὲ βέβαια θὰ χολωθεῖ σ᾿ ὅποιον καὶ ἂν πάω.
ἀλλὰ βέβαια μὲν αὐτὰ θὰ τὰ ξανασκεφτοῦμε καὶ μετά, 140
τώρα δὲ ἔλα νῆα μέλαιναν νὰ σύρουμε στὴν θάλασσα τὴν θεϊκή,
μὲ κωπηλᾶτες ἐπιτήδειους ποὺ θὰ ἀγείρουμε, μέσα δὲ ἑκατόμβην
νὰ θέσουμε, ἄνω δὲ αὐτὴν τὴν Χρυσηΐδα καλλιπάρῃον
ν᾿ ἀνεβάσουμε΄ ἕνας δὲ κάποιος ἀρχηγὸς ἀνὴρ βουληφόρος νὰ εἶναι,
ἢ Αἴας ἢ Ἰδομενεὺς ἢ θεῖος Ὀδυσσεὺς 145
ἢ ἔσύ, Πηλεΐδη, πάντων ἀνδρῶν φοβερώτατε,
ὥστε ἐμὰς στὸν ἑκάεργον νὰ ἐξιλεώσεις μὲ ἱερὲς θυσίες.’’